Oogst en takken en boomtoppen kan droge zandgronden verarmen27 nov 2017 Er is de afgelopen jaren een markt ontstaan voor toepassing van laagwaardig hout als brandstof en binnenkort mogelijk voor bioraffinage. Diverse bosbeheerders spelen hier op in door naast stamhout ook tak- en tophout te verkopen. Nieuwe berekeningen laten zien dat de extra oogst kan leiden tot een verdubbeling van de afvoer van belangrijke nutriënten waardoor deze gronden kunnen verarmen. Hoewel er in Nederlandse bossen een overmaat aan stikstof (N) is, zijn andere belangrijke nutriënten, zoals fosfor (P) en de basische kationen kalium (K), calcium (Ca) en magnesium (Mg), maar beperkt beschikbaar. Door verhoging van het oogstniveau en door ook tak- en tophout te oogsten wordt de afvoer van deze nutriënten verhoogd. Dit kan leiden tot afname van de beschikbare voorraad van deze voedingstoffen op vooral de arme(re) zandbodems. Deze nutriënten zijn van belang voor de productiviteit (van hout) en de vitaliteit van het bos. Het effect van oogst van stamhout en tak- en tophout op de balans van de nutriënten P, K, Ca en Mg is berekend op basis van de aanvoer door depositie uit de lucht en door verwering van de bodem en van de afvoer door houtoogst en uitspoeling naar het grondwater. De berekeningen zijn gemaakt voor diverse boomsoorten, oogstniveaus, bodemtypen en regio’s. Nederlandse bomen hebben minder fosfor en basen dan buitenlandse Tot twee keer zo veel nutriënten afgevoerd De bijdrage van houtafvoer aan bodemverzuring door verlies van onder andere K, Ca en Mg uit de bodem is veelal vergelijkbaar met de uitspoeling naar het grondwater. Die uitspoeling is vooral het gevolg van zure depositie door zwavel en stikstof verbindingen. Door die depositie spoelt nitraat en sulfaat uit en die nemen onder andere kalium, calcium en magnesium mee. Daarnaast wordt echter ook aluminium meegenomen en daardoor is de bijdrage van zure depositie aan de verzuring toch nog altijd aanzienlijk hoger dan van houtoogst. Brochure Voor elke combinatie van boomsoort, oogstniveau en bodem is per regio aangegeven of daarbij de beschikbare voorraad nutriënten kan toenemen, gelijk blijft of kan afnemen. Andere duurzaamheidsaspecten van het bos, zoals biodiversiteit, duurzame oogst en bosontwikkeling, recreatieve beleving, de bijdrage van bosgebieden aan wateropvang, luchtkwaliteit en dergelijke zijn niet meegenomen. Het onderbouwend onderzoek voor deze brochure en het bijbehorende achtergrondrapport is gefinancierd door het ministerie van Economische Zaken en de Vereniging van Bos- en Natuureigenaren (VBNE).
|