Kosten en financiering natuur en landschap, 1999-2013

10 apr 2017

In 2013 bedragen de bruto kosten voor natuur en landschap 900 miljoen euro. Dat is een afname van 20% ten opzichte van het topjaar 2009. De overheid financiert 54% van de kosten. De jaarlijkse netto kosten voor natuur en landschap zijn na het topjaar 2009 (ruim 1 miljard euro) met een kwart gedaald tot 774 miljoen euro in 2013.

De netto kosten zijn de kosten van eigen activiteiten aan natuur en landschap door de diverse sectoren. De netto kosten worden berekend als de bruto kosten minus de opbrengsten. Tussen 2001 en 2007 bekostigde de overheid ruim 500 miljoen euro van de netto kosten. In 2013 is dit afgenomen tot ongeveer 400 miljoen euro. De netto kosten van bedrijfsleven en particuliere natuurbeschermingsorganisaties liggen rond de 400 miljoen euro. Hiervan wordt ongeveer 300 miljoen euro gedragen door de natuurbeschermingsorganisaties.

Besteding kosten natuur- en landschapsbeheer
Een belangrijk deel van de bruto kosten voor natuur- en landschap wordt besteed aan grondverwerving en de inrichting en het beheer van natuurterreinen. Grondverwerving gebeurt veelal in het kader van het Nationaal Natuur Netwerk (NNN), een aaneengesloten netwerk van kwalitatief hoogwaardige natuurgebieden, waaraan sinds 1990 wordt gewerkt. De NNN zou oorspronkelijk in 2018 gerealiseerd worden, maar deze termijn is inmiddels losgelaten.

Daarnaast wordt ruim een kwart van de kosten uitgegeven aan personeel en huisvesting (de zgn. apparaatskosten, kosten die nodig zijn voor het functioneren van een instelling of het uitvoeren van een taak). Ten slotte wordt er ook geld uitgegeven aan educatie, voorlichting en onderzoek op het gebied van natuur- en landschapsbeheer.

Financiering natuurbeschermingsorganisaties
De activiteiten van de particuliere natuurbeschermingsorganisaties worden in belangrijke mate mogelijk gemaakt door de bijdragen van huishoudens. Het gaat hierbij onder andere om contributies, giften, nalatenschappen en bijdragen uit loterijen.

Overdrachten
Naast de kosten voor natuur- en landschapsactiviteiten binnen Nederland zijn in 2005 voor het eerst de in- en uitgaande geldstromen geanalyseerd naar het buitenland. Hierdoor zijn sinds 2005 de totale netto lasten ongelijk aan de totale netto kosten, en zijn de gegevens over de netto lasten minder vergelijkbaar met de jaren voor 2005.

De netto lasten worden berekend als de netto kosten plus betaalde overdrachten minus ontvangen overdrachten. De netto lasten geven aan in welke mate de diverse sectoren bijdragen in de financiering van natuur en landschap.

Buitenland
Door het toevoegen van de geldstromen van en naar het buitenland is de analyse vollediger geworden. De in- en uitgaande geldstromen naar het buitenland komen tot uitdrukking in de betaalde en ontvangen overdrachten en de netto lasten (financiering). De stijging die na 2003 zichtbaar is in zowel de betaalde en ontvangen overdrachten als ook de netto lasten, kan voor een belangrijk deel worden verklaard als een gevolg van de in- en uitgaande geldstromen naar het buitenland.

Zie voor meer informatie de site van het Compendium voor de Leefomgeving .