Glyfosaat schadelijk voor bestuivers

27 sept 2018

De wereldwijd meest gebruikte onkruidverdelger, glyfosaat, verstoort het bacterieleven in de darmen van bijen en maakt ze daarmee vatbaarder voor dodelijke infecties, blijkt uit een recente publicatie . Het middel, dat onder andere in het veel gebruikte Roundup zit, lag al langer onder vuur, maar onlangs werd het gebruik ervan nog voor vijf jaar toegestaan in de EU.

Eerdere studies hebben aangetoond dat pesticiden zoals neonicotinoïden schadelijk zijn voor bijen, waarvan de bestuiving essentieel is voor ongeveer driekwart van alle voedselgewassen. Glyfosaat, vervaardigd door Monsanto, wordt gebruikt voor de bestrijding van planten, maar blijkt nu dus ook invloed te hebben op insecten. De nieuwe studie, die gepubliceerd is in de Proceedings van de National Academy of Sciences, toont aan dat glyfosaat de darmflora aantast die honingbijen nodig hebben om te groeien en om ziekteverwekkers te bestrijden. Wanneer werksterbijen naast glyfosaat ook een ziekmakende bacterie toegediend kregen, liep de sterfte binnen een week op tot 90%. In de controlegroep die alleen aan de bacterie werd blootgesteld en niet aan het onkruidbestrijdingsmiddel was dat 50%. De sterfte onder bijen die geen bacteriële infectie kregen en ook geen glyfosaat, bedroeg 20%. De resultaten tonen aan dat glyfosaat, het meest gebruikte landbouwgif ooit, kan bijdragen aan de wereldwijde achteruitgang van de bijen, samen met het verlies van leefgebied.

Uit ander onderzoek, uit China en gepubliceerd in juli, bleek dat honingbijlarven langzamer groeiden en vaker stierven bij blootstelling aan glyfosaat. Een studie uit 2015 toonde al aan dat de blootstelling van volwassen bijen aan het onkruidbestrijdingsmiddel zorgde voor oriëntatieproblemen, waardoor ze minder goed terugkeerden naar de korf. Het gebruik van glyfosaat als herbicide heeft natuurlijk ook rechtstreekse invloed op bijen en andere bestuivers, doordat het planten dood, waar deze van afhankelijk zijn. Dat bodembacteriën last kunnen krijgen van het middel is eerder aangetoond, maar nu laten onderzoekers zien dat dieren zoals de honingbij de dupe kunnen worden van het landbouwgif door de negatieve gevolgen voor hun darmflora. Het lijkt aannemelijk dat ditzelfde geldt voor de wilde bijen, waarvan er meer dan 350 soorten in ons land voorkomen.

Onlangs is er een studie verschenen naar de darmflora van vlinders. Hieruit blijkt dat ook deze erg gevarieerd is. Mogelijk dat glyfosaat bij vlinders dezelfde effecten heeft als bij bijen, maar dit is nog niet aangetoond.