Natuurnet uw kennismakelaar 

 

Stortplaatsen herontwikkelen met meervoudig gebruik

5 nov 2021

Op meer dan 4000 locaties hinderen verontreinigingen de ontwikkeling van gebieden. Nieuwe manieren van werken helpen om toch nieuwe functies te ontwikkelen. Een fraai voorbeeld is Groenewoud. Als het goed gaat, wordt deze stortplaats in het Noord-Hollandse Wijdemeren straks gesaneerd en heringericht als natuur- en recreatiegebied met woningen in een lint erlangs. Het saneren van een voormalige stortplaats wordt vaak gezien als een kostbaar proces. Groenewoud bewijst dat het combineren van verschillende waarden zorgt voor een gezonde businesscase.

Groenewoud
Van 1959 tot 1973 werd op Groenewoud afval gestort. De regels en vereiste voorzieningen voor het beheren van stortplaatsen waren in die jaren minder zorgvuldig dan nu. Het terrein is daardoor sterk verontreinigd en vormt al jarenlang een probleem voor het milieu en de omgeving. De provincie Noord-Holland beschouwt de oude stortplaats als ernstig verontreinigd, en vindt dat de locatie gesaneerd moet worden. Ook heeft de provincie in haar natuurbeheersplan vastgesteld dat er in dit gebied natuur moet worden ontwikkeld.

Afvalzorg is een not-for-profit bedrijf gespecialiseerd in afvalverwerking en stortplaatsbeheer. Samen met de gemeente Wijdemeren en de provincie Noord-Holland heeft Afvalzorg een totaalplan uitgewerkt. In dit plan wordt de oude stortplaats gesaneerd én heringericht als natuur- en recreatiegebied met woningen erlangs. Ook worden maatregelen genomen om het aangrenzende natuurgebied te versterken en de recreatieve mogelijkheden te vergroten. Op dit moment stelt de gemeente een ontwerp bestemmingsplan op dat volgend jaar ter visie zal gaan.

Een nieuwe leefomgeving
Groenewoud ligt in een agrarisch gebied van veengronden en bos. Het aangrenzende gebied is deels aangewezen als beschermd Natura2000-gebied. Een landschapsarchitect heeft een plan ontworpen om de ruimtelijke kwaliteit van het gebied te vergroten en om Groenewoud te transformeren tot een volledig natuurgebied. Er komen verschillende soorten gras en bomen om het gebied geschikt te maken voor koeien en paarden. Ook komen er wandelroutes en meren om de recreatiemogelijkheden te vergroten. Door het isoleren en afdekken van de verontreinigde bodem worden veiligheidsrisico’s voor het milieu geminimaliseerd en ontstaat er een natuurlijk landschap.

Saneren
Afvalzorg isoleert eerst de verontreinigde grond en bedekt deze met een nieuwe grondlaag. Deze schone grond versterkt het natuurlijk karakter van het gebied. Het meeste afval is in het water terecht gekomen; het slib in dat oppervlaktewater wordt verwijderd. Daarvoor in plaats wordt een kleilaag aangebracht om de verontreinigde grond te scheiden van het oppervlaktewater. Hierdoor komt de vervuilde grond niet in contact met de omringende natuur. Dat komt ten goede aan de waterkwaliteit en levert een schone en veilige omgeving op.

Financieren
Om het plan te financieren, worden in het totaalplan ongeveer 70 woningen gebouwd in Groenewoud. De opbrengst van de verkoop van deze woningen wordt gebruikt voor de sanering, ontwikkeling en onderhoud van het gebied. In samenwerking met ondernemers is het plan de afgelopen jaren een stuk groter geworden. Een achttal ondernemers brengt hun bedrijfslocaties in voor woningbouwontwikkeling aan het lint langs het gebied en op de huidige erven. Deze ondernemers staken of verhuizen hun activiteiten en nemen daarmee een fors stuk aan verrommeling en verkeersbewegingen weg. Achter deze erven komen de waterwoningen die met de grondopbrengsten de businesscase dragen voor de uit te voeren sanering van de voormalige stortplaats en het creëren van extra natuur in de polder.

Meer informatie op projectgroenewoud.nl
Tekst: Jurgen van der Heijden (AT Osborne ) en Geert Roovers (Antea Group) De auteurs zijn lid van een consortium dat werkt aan een uitvoerings- en onderzoeksprogramma voor sanering en herontwikkeling van voormalige stortplaatsen. Contact: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. (AT Osborne) en Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken. (Antea Group).

Lees ook het artikel: Reinventing multifunctionality (pdf) van Jurgen van der Heijden en Denise de Blok over meervoudige waardecreatie.