Zet ecologische kansen voor groene snippers om in daden

19 dec 2021

Natuur en onderhoud van (vaar-)wegen, bruggen, sluizen en andere publieke voorzieningen gaan goed samen. Hier tijdig over nadenken biedt kansen voor het verhogen van de biodiversiteit. Hoe vertaal je die kansen? Wat is de winst voor en door natuur? De provincie Zuid-Holland bracht dat in kaart in een handzaam rapport met natuurbouwstenen, dat ontwerpers en projectleiders helpt aan de slag te gaan.

Het zijn vaak de kleine versnipperde stukjes groen in het landschap die we over het hoofd zien. Denk aan sloten, oevers, bosjes, wegbermen en brughoofden. Terwijl die restsnippers groen, met de juiste inrichting, een belangrijke verbindende schakel kunnen zijn tussen bestaande natuurgebieden. Via die ecologische verbindingen kunnen planten en dieren zich beter verspreiden. Genetische uitwisseling blijft op die manier mogelijk. Nieuwe, of eerder verlaten gebieden, worden opnieuw of makkelijker door soorten gekoloniseerd. Kortom: de natuur wordt robuuster.

Natuurbouwstenen
In het rapport Natuurbouwstenen komt alles samen. 38 uitgewerkte natuurbouwstenen met voorbeelden en profielen. Het geeft handvatten om versnipperde stukjes groen nog beter in te zetten. Ook suggesties voor het beheer van de bouwstenen komen aan bod. Daarnaast is een aantal matrixen opgenomen waarin de bijdrage van het toepassen van een natuurbouwsteen voor zowel biodiversiteit als klimaatadaptie inzichtelijk wordt.

Het rapport geeft een beeld van de toepassing van natuurbouwstenen in het leefgebied van de veertig icoonsoorten die Zuid-Holland rijk is. Icoonsoorten zijn een graadmeter voor onze natuur. Veel soorten profiteren van de maatregelen die in hun leefgebied worden getroffen. Dat wordt zichtbaar met de twee recent aangelegde faunapassages bij de N228. De otter is daar een ware indicator voor zowel de waterkwaliteit als de passeerbaarheid van de Zuid-Hollandse infrastructuur.

Samenwerken
Wereldwijd staat de biodiversiteit onder druk. Ook de biodiversiteit in de provincie Zuid-Holland is kwetsbaar. Oorzaken zijn het veranderende gebruik van land en water, klimaatverandering en vervuiling. De noodzaak om samen te werken en meekoppelkansen te benutten is groter dan ooit. In dat verband is de provincie trots op het project De berm komt tot bloei, één van de provinciale initiatieven om met ecologisch bermbeheer de biodiversiteit te stimuleren. Afstemming en samenwerkingen tussen verschillende afdelingen heeft goed uitgepakt: een gezamenlijk besef dat op ecologische gebied veel meer mogelijk is. Het resultaat: door minder en anders te maaien zijn op veel plekken in Zuid-Holland prachtige bloemenzeeën in de berm ontstaan. Daar profiteren weer insecten zoals bijen en vlinders van. Een ander mooi voorbeeld is Groene Cirkel Bijenlandschap waarin verschillende partijen samenwerken aan een netwerk van bloemrijke en bij-vriendelijke gebieden en linten. Dat heeft effect! De afgelopen drie jaar is het aantal bijensoorten met 34 procent toegenomen.

Aan de slag!
Het rapport Natuurbouwstenen is in opdracht van de provincie Zuid-Holland opgesteld door Bui-tegewoon Groenprojecten en Arvalis Natuur en Landschap. Het geeft ontwerpers en projectleiders van onder andere provincies, gemeenten en waterschappen ideeën om ecologische kansen om te zetten in daden. Het inspireert, stimuleert en daagt uit om er samen mee aan de slag te gaan. De individuele natuurbouwstenen geven een compact beeld van hoe natuurlijk groen in planvorming en ontwerp kan worden toegepast.

Doe je mee?
Laat je inspireren door het rapport Natuurbouwstenen, zoek je collega en draag je (bouw)steentje bij. Of je nu in Zuid-Holland actief bent of daarbuiten. Als we veel meer kleine stukjes versnipperd groen inzetten als groen aanknopingspunt, dan maken we de natuur rijker, robuuster en gezonder. Dat willen we toch allemaal?