Gelderse plannen voor het landelijk gebied aangeboden

13 juli 2023

Gelderland heeft het gebiedsplan en de voortgang van het Vitaal Landelijk Gebied Gelderland aan demissionair minister voor natuur en stikstof Christianne van der Wal aangeboden. In de begeleidende brief wordt gepleit voor meer duidelijkheid over rijksregelingen en aandacht voor leefbaarheid. We denken minimaal € 10 miljard nodig te hebben voor de transitie van het platteland.

Werken aan een mooi en leefbaar Gelderland
Met deze plannen werken we in Gelderland aan een mooi en leefbaar landelijk gebied. Dit mag geen vertraging oplopen door de val van het kabinet. Want onze boeren en natuur hebben duidelijkheid nodig”, aldus gedeputeerde landbouw, natuur en stikstof Harold Zoet.

Programma voor een mooi en leefbaar landelijk gebied
Met het programma Vitaal Landelijk Gebied Gelderland (VLGG) werkt de provincie voor 3 gebieden (Veluwe, Achterhoek en Liemers, en Rivierengebied) maatregelen uit voor natuur, water, klimaat en landbouw. De basis voor het gebiedsprogramma is het gebiedsplan, de natuurdoelanalyses en diverse aanvullende onderzoeken die we lieten doen over landbouw, natuur en water.

Stikstof
Belangrijke opgave is de verplichte stikstofreductie en natuurherstel. In het gebiedsplan staat hoe we dit aanpakken. We hebben daarvoor regelingen voor verschillende sectoren zoals landbouw, natuur, mobiliteit, wonen en industrie. Om het plan compleet te maken, is ook duidelijkheid nodig van het Rijk over hun stikstofregelingen. Zoet: “We wachten nog op de regelingen van het Rijk voor verschillende sectoren. Deze zijn nodig voor de brede Gelderse aanpak.”

Keuze voor boeren
Op dit moment zijn alleen 2 vrijwillige beëindigingsregelingen open voor veehouderijlocaties, waarvan 1 voor piekbelasters. De andere regelingen, zoals een verplaatsingsregeling en een innovatieregeling, komen naar verwachting pas in het najaar van 2023. “Ook hier moet snel duidelijkheid over komen, want alleen als we boeren de hele menukaart kunnen voorleggen, heeft de aanpak piekbelasting kans van slagen. Innovatie is daarbij de stap voorwaarts”, waarschuwt Gelders gedeputeerde stikstof Harold Zoet. “We gaan ervan uit dat de regelingen er gewoon komen ondanks de val van het kabinet.”

Onderzoek sociaaleconomische effecten
In Nederland kunnen zo'n 3.000 bedrijven gebruikmaken van de vrijwillige beëindigingsregeling voor piekbelasters. Naar schatting 1.800 hiervan liggen in Gelderland, met name op en rond de Veluwe. “De effecten op de leefbaarheid in het landelijk gebied zijn enorm. Daar moet het Rijk meer oog voor hebben”, aldus stikstofgedeputeerde Harold Zoet. In opdracht van het Gelders parlement gaat de provincie onderzoeken wat de sociaaleconomische gevolgen zijn van alle plannen.

Gelderse uitvoeringsorganisatie piekbelasting
Er komt veel kijken bij de keuzes waar agrarische ondernemers voor staan. Gelderse boeren die in aanmerking komen voor aanpak piekbelasting kunnen voor ondersteuning door een zaakbegeleider terecht bij een Gelderse uitvoeringsorganisatie. Hierin werkt de provincie samen met het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselveiligheid (LNV) en gemeenten. “In een aantal Gelderse gemeenten zitten veel agrarische ondernemers die in aanmerking komen voor de regeling. Die staan voor een enorme taak.”

Provincie Gelderland heeft minimaal € 10 miljard nodig
“De opgaven in Gelderland zijn enorm, met name vanwege de Veluwe. Het zal duidelijk zijn dat dit ook substantieel geld kost”, zegt Zoet. Uit een eerste inschatting door een zaakbegeleider blijkt dat de kosten van het programma Vitaal Landelijk Gebied Gelderland minimaal € 10 miljard zullen zijn. Het Rijk heeft een fonds van € 24,3 miljard beschikbaar gesteld voor de doelen uit het Nationaal Programma Landelijk Gebied voor natuur, water, landbouw en klimaat. De ingediende plannen van provincies gaan daar ver overheen. “Het maakt ons niet uit uit welke pot het geld komt”, vindt Zoet.

Meer tijd nodig voor participatie
Een eerste planning was om in november een conceptprogramma te hebben,, maar het gaat langer duren. Zoet: “Deze plannen gaan iedereen aan in Gelderland. We willen naast medeoverheden en maatschappelijke organisaties daarom ook de Gelderse inwoners en ondernemers betrekken en dat kost nou eenmaal tijd. Zorgvuldigheid gaat boven snelheid.”