Sneller en natuurvriendelijk isoleren
25 jan 2024In Limburg is een grote behoefte aan duurzame woningen. Isoleren van spouwmuren en dakconstructies van bestaande woningen is daarin een belangrijke stap. Dit zijn echter ook vaak de nestplekken van diverse vogels en vleermuizen. In Utrecht is een aanpak voor isolatie getest die rekening houdt met deze dieren. De wet natuurbescherming biedt in dat geval een mogelijkheid voor een snelle, tijdelijke ontheffing. Daardoor kunnen gemeenten sneller aan de slag. Gedeputeerde Staten van Limburg hebben besloten deze aanpak, met pre-soortenmanagementplannen, ook in Limburg toe te passen.
Natuurinclusief verduurzamen
Gedeputeerde Staten van de provincie Limburg hebben in 2021 besloten tot een natuurinclusieve aanpak voor verduurzaming van woningen. Dat betekent dat rekening wordt gehouden met diersoorten, zoals vleermuizen en vogels, die in spouwmuren en dakconstructies van onze gebouwen leven. Hiervoor worden soortenmanagementplannen opgesteld. In zo’n plan wordt op basis van onderzoek voor een groter gebied bekeken waar welke soorten voorkomen, hoe groot populaties zijn en waar nest- en verblijfsplaatsen zich bevinden. Op basis daarvan wordt een maatregelenpakket geformuleerd om het verdwijnen van nest- en verblijfplaatsen en het verstoren of doden van dieren te compenseren en het leefgebied te verbeteren.
Hoe kunt u als woningeigenaar het beste rekening houden met dierensoorten in spouwmuren? Loes legt het uit in deze video.
Aanpak door de gemeente
Binnen de wettelijke vereisten vormt een soortenmanagementplan de beste bescherming voor gebouwbewonende diersoorten, omdat maatregelen op populatieniveau genomen kunnen worden. Soortenmanagementplannen worden daarom opgesteld door de gemeenten. Met zo’n plan kunnen deze een zogeheten gebiedsontheffing of omgevingsvergunning aanvragen bij de provincie: één ontheffing voor de gehele gemeente. Ook voor inwoners en organisaties zoals woningcorporaties is dit de meest praktische oplossing om aan de vereisten van de wet natuurbescherming te voldoen. De gemeente kan de gebiedsontheffing namelijk doorschrijven naar inwoners of woningcorporaties, waardoor in veruit de meeste gevallen hun individuele onderzoeks- en ontheffingsplicht vervalt.
Snel aan de slag
Het duurt één tot twee jaar om een soortenmanagementplan op te stellen. Provincie Utrecht zocht en vond een praktisch uitvoerbare werkwijze voor de korte termijn. Zij ontwikkelde een aanpak met presoortenmanagementplannen. Bij deze methodiek kan al tijdens de fase van onderzoek voor het soortmanagementplannen een ontheffing of omgevingsvergunning worden aangevraagd door de gemeente, zodat kan worden gestart met isolatiewerkzaamheden bij particulieren. Door de natuurinclusieve werkwijze worden daarbij geen dieren gedood en blijven er ook na isolatie voldoende verblijfplaatsen beschikbaar. Gedeputeerde Staten hebben besloten om ook te gaan werken met deze aanpak. “Met deze aanpak kunnen we ook in Limburg verder aan de slag met het isoleren van woningen,” stelt gedeputeerde energie Marc van Caldenberg, "Dit gaat de mensen helpen die kampen met een hoge energierekening om hun huis te verduurzamen en daarmee hun rekening te verlagen."
Ondersteuning door het Rijk
Om het gebruik van soortenmanagementplannen verder te stimuleren komt er naar verwachting in 2024 ruim 7 miljoen euro aan rijksmiddelen beschikbaar voor de Limburgse gemeenten. Gedeputeerde Natuur Léon Faassen ziet het als een belangrijke doorbraak: "Met de soortenmanagementplannen beschermen we de kwetsbare diersoorten én kan de verduurzaming van woningen doorgaan. Dit is het soort oplossing dat we graag stimuleren."