Subsidie voor landgoederen in Utrecht

Veel landgoedeigenaren hebben moeite met de instandhouding van hun bezit: de kosten lopen op en inkomsten uit pacht, jachtrechten en houtopbrengst houden daarmee geen gelijke tred. Tegenwoordig kan 'nieuwe natuur' een mogelijke nieuwe financiële basis vormen. Landgoederen zijn namelijk belangrijk voor het natuurbehoud. De provincie Utrecht wil daarom landgoedeigenaren faciliteren bij het omvormen van landbouwgrond in nieuwe natuur.

Inkomsten uit pacht van landbouwgrond en boerderijen werden door de eeuwen heen op de meeste landgoederen gezien als een - weliswaar niet hoge - maar vaste inkomstenbron. Er is nu echter ook een andere mogelijkheid voor landgoedeigenaren om inkomsten uit de grond te halen, namelijk het omvormen van landbouwgrond naar natuur. Maar langlopende pachtcontracten kunnen dan roet in het eten gooien.

Ontpachting
Om landbouwgrond toch te kunnen omvormen naar nieuwe natuur, kan worden besloten tot ontpachting. Hoofdregel hierbij is, dat de verpachter en pachter in goed overleg proberen te komen tot beëindiging van een pachtovereenkomst, wanneer een van beiden dat wil. Een provinciale subsidie kan in bepaalde gevallen helpen om ontpachting tot stand te brengen. Het doel hiervan is tweeledig: de achterblijvende pachters kunnen bedrijfsvergroting realiseren en de landgoedeigenaar kan een deel van de vrijkomende grond inrichten als nieuwe natuur (particulier natuurbeheer).

Particulier natuurbeheer
De belangstelling voor particulier natuurbeheer groeit sterk bij landgoedeigenaren. Zowel provincie als rijk geven particulier natuurbeheer hoge prioriteit. De meeste landgoederen maken namelijk deel uit van de ecologische hoofdstructuur (EHS). De EHS is een samenhangend stelsel van grote en kleine, bestaande en nieuwe natuurgebieden die verbonden worden door ecologische verbindingszones. Dit zijn stroken natuur die verschillende, vaak verspreid liggende natuurgebieden met elkaar verbinden. Dieren en planten kunnen zich zo van het ene naar het andere leefgebied verplaatsen. Dit draagt bij tot de instandhouding van soorten.In verband hiermee zal in de provincie Utrecht de komende jaren circa 10.000 ha landbouwgrond omgevormd worden tot natuur. Ook particuliere grondeigenaren kunnen hieraan meedoen. Zij komen via de Subsidieregeling Natuurbeheer in aanmerking voor financiële compensatie van waardedaling van grond. Deze waardedaling ontstaat bij omvorming van landbouwgrond tot natuurterrein.

Open voor publiek
De provincie Utrecht telt ruim 50 particuliere landgoederen, die gekenmerkt worden door mooie natuur, fraaie landschappen en goed onderhouden historische gebouwen. De eigenaren doen er veel aan om het culturele erfgoed, de bossen, natuur en landbouwgronden in stand te houden en door te geven aan volgende generaties. De meeste landgoederen zijn daarom ook opengesteld voor publiek.