Natuurmonumenten gaat focussen op waardevolle landschapselementen

Natuurmonumenten heeft een plan van aanpak opgesteld omde zorg voor waardevolle landschapselementen in haar gebieden structureel teverankeren in het beheer. "Momenteel krijgt het beheer van houtwallen,graften en andere cultuurelementen niet in al onze gebieden voldoendeaandacht", zo zegt Teo Wams, directeur Natuurbeheer van Natuurmonumenten."Daar komt verandering in. De Landschapswacht heeft onlangs kritiek geuit opde manier waarop wij omgaan met landschapselementen. Wij zijn het niet opalle punten eens met die kritiek, maar De Landschapswacht heeft gelijk alsze stellen dat het beheer op dit punt voor verbetering vatbaar is. Er isinmiddels een plan van aanpak gemaakt, dat vanaf volgend jaar wordtgeïmplementeerd", aldus Wams.

Plan van aanpak In de eerste plaats gaat Natuurmonumenten werken aan hetvergroten van de kennis van de beheerders op het gebied vanlandschapsbeheer. Verder wordt er in 2005 en 2006 een inventarisatie enevaluatie van alle landschapselementen in de gebieden van Natuurmonumentengemaakt. Dan is er een compleet landelijk overzicht. In 2006 wordenlandschapselementen structureel opgenomen in het systeem vanbeheerplancyclussen en kwaliteitstoetsing (elke zes jaar). In dat jaarworden ook de herstelplannen voorbereid, die van 2007 tot 2012 zullen wordenuitgevoerd.

Bijsturing Er zijn verschillende oorzaken voor de problemen met hetlandschapsbeheer bij Natuurmonumenten. Ten eerste is de aandacht soms meeruitgegaan naar de natuurwaarden van een gebied. Daardoor zijn veelbijzondere planten en dieren erop vooruitgegaan. Maar soms is dat ten kostegegaan van landschapselementen. Dat zal nu worden bijgestuurd. Ten tweedeheeft Natuurmonumenten veel grond verworven uit de landbouw. Houtwallen,graften en dergelijke waren vaak al in verval bij overdracht. In diegevallen heeft Natuurmonumenten veelal nog niet genoeg tijd gehad om datallemaal in kaart te brengen en eventueel te herstellen. Daar zal volgendjaar een begin mee worden gemaakt.

Behouden, maar niet bevriezen Waar bij overdracht van een gebied aanNatuurmonumenten landschapselementen reeds verdwenen waren, zullen deze nietin alle gevallen worden hersteld. Natuurmonumenten ziet landschappen als eendynamisch geheel. In een landschap wordt geleefd. Het wordt door mensengebruikt en gevormd. Zo is het altijd geweest. Een landschap is dus ooknooit af. Natuurmonumenten wil historische landschappen wel behouden, maarniet bevriezen. Vanuit die optiek is het niet noodzakelijk om precies desituatie uit een bepaald jaar te herstellen. Het belangrijkste is dat degeschiedenis van het landschap zichtbaar blijft.

Natuur én landschap Natuurmonumenten zet zich al bijna 100 jaar in voor hetveiligstellen van natuur én landschap. Die zijn vaak ook onlosmakelijkverbonden. De organisatie heeft een aantal jaren geleden zelf geconstateerddat er op het gebied van het beheer van cultuurhistorie en waardevollelandschappen landelijk beleid nodig was. Dat heeft in 2001 geresulteerd inde Beleidsnota Cultuurhistorie en Landschap. Daarin stelt Natuurmonumentenzelf vast dat er op sommige punten in tien jaar tijd een inhaalslag moetworden gemaakt. Daarmee is inmiddels een begin gemaakt. De rapportage van deLandschapswacht is aanleiding om die inhaalslag te versnellen.