Effecten klimaatverandering nemen toe

De effecten van klimaatverandering in Nederland zijn nu nog beperkt. Ze zullen echter de komende decennia toenemen, maar pas tegen het eind van deze eeuw problematisch worden. Dat is de hoofdboodschap van een studie van het Milieu en Natuurplanbureau, die vandaag is aangeboden aan Staatssecretaris Van Geel. De studie is opgesteld in samenwerking met een reeks instellingen, die zijn verenigd in het Platform Communicatie Klimaatverandering (PCCC).

Het klimaat verandert: de zeespiegel stijgt, de afvoeren van de rivieren nemen toe. De natuur reageert al op de opgetreden temperatuurveranderingen. De waarneembare effecten in Nederland zijn nu nog beperkt van omvang, maar de komende tientallen jaren zullen de ontwikkelingen naar verwachting sneller gaan.

Water
Extreem warme en droge zomers zullen vaker voorkomen maar er zijn ook meer en heviger buien met wateroverlast te verwachten. Piekafvoeren van de rivieren nemen toe. Als stroomopwaarts gelegen landen maatregelen nemen om daar overstromingen te beperken, dan nemen de risico's in Nederland toe.

Effecten op de natuur
De temperatuur stijgt snel, waardoor klimaatzones met 400 km per eeuw naar het noorden veschuiven. Dat is waarschijnlijk te hoog voor veel organismen om zich te kunnen aanpassen of te kunnen verhuizen. Verschillende soorten planten en dieren dreigen te verdwijnen uit Nederland. Nieuwe soorten vestigen zich, als ze zich snel genoeg kunnen verplaatsen. Netto resulteert dit waarschijnlijk in een afnemende soortenrijkdom in Nederland.

Economische effecten
De landbouw en het toerisme staan voor veranderingen die economisch gezien zowel positief als negatief kunnen uitpakken. Dat is onder andere afhankelijk van ontwikkelingen elders in Europa. Koelwaterproblemen zoals in 2003 zullen vaker voorkomen.

Gezondheidseffecten
De verwachte gezondheidswinst door algehele temperatuurstijging wordt waarschijnlijk grotendeels teniet gedaan door het verhoogde sterfterisico's bij extreem warm weer. Enkele ziekten en aandoeningen zullen waarschijnlijk vaker voorkomen, zoals allergieën en de ziekte van Lyme (door tekenbeten).

Veranderingen gaan nog lang door
Door de vertraagde reactie van het klimaatsysteem gaan de veranderingen nog heel lang door, zelfs bij een sterke vermindering van emissies van broeikasgassen. Tegen het eind van deze eeuw zal de zeespiegel 20 tot 110 cm zijn gestegen. Deze bandbreedte geeft aan hoe groot de onzekerheden nog zijn. De combinatie van voortgaande zeespiegelstijging, bodemdaling en hoge rivierafvoeren wordt tegen het einde van deze eeuw problematisch voor Laag-Nederland. Waterafvoer en veiligheid komen in het geding.

Het rapport "Effecten van klimaatverandering in Nederland" is beschikbaar op www.mnp.nl.