Zuid-Hollands Landschap werkt aan eerste klas natuur

Onlangs is de Natuurbalans 2005 uitgekomen. De boodschap van het Natuur en Milieu Planbureau was duidelijk: de natuur gaat nog steeds verder achteruit. Volgens de Natuurbalans kan de achteruitgang worden gestopt door voortvarend de Ecologische Hoofdstructuur aan te leggen. Vooral de aanleg van grote aaneengesloten natuurgebieden geeft de beste kans op resultaat. Voor de bescherming van een aantal bedreigde soorten zoals de kamsalamander, heikikker, purperreiger en grutto zijn aanvullende maatregelen nodig. De Stichting Het Zuid-Hollands Landschap werkt hier aan.

Vijftien jaar geleden is Nederland begonnen met het aan elkaar verbinden van bestaande en nieuwe natuurgebieden. Zo ontstaat De Ecologische Hoofdstructuur (EHS). Als de klus in 2018 is geklaard moeten de planten en dieren zich door het hele land kunnen verspreiden. Het netwerk is van groot belang voor het behoud van een groot aantal verschillende soorten planten en dieren. Uit de Natuurbalans blijkt dat de EHS in 2018 waarschijnlijk wel is gerealiseerd, maar dat de gebieden niet goed met elkaar zijn verbonden. Een groot probleem is de slechte waterkwaliteit en de verdroging van de natuurgebieden. De provincies, waterschappen en gemeenten moeten er voor zorgen dat de natuur op de juiste plaats komt te liggen en het waterbeheer wordt afgestemd op de natuur.

Minister Veerman
Voor een aantal bedreigde soorten is de realisatie van de EHS niet voldoende. Aanvullende bescherming is vereist. Tot voor kort werden de bedreigde soorten vooral beschermd door de Flora en Faunawet, met projecten gericht op voorlichting en educatie en beheer gericht op die ene soort. Deze soortenbescherming blijkt echter niet tot het gewenste resultaat te leiden als je de leefomgeving niet verbetert. De maatregelen moeten dan niet zo zeer zijn gericht op de specifieke soort, zoals de purperreiger, maar op de verschillende soorten die in een leefgebied, in dit geval moerassen voorkomen. Naast de verschillende moerasvogels gaat het dan ook om insecten, zoals de groene glazenmaker, vissen, zoals de grote modderkruiper en planten, zoals riet. Naar aanleiding van de Natuurbalans heeft minister Veerman al toegezegd de soortenbescherming meer te richten op de bescherming, inrichting en beheer van leefgebieden.

Spectaculaire resultaten
De Stichting Het Zuid-Hollands Landschap werkt samen met de provincie, gemeenten en waterschappen aan de realisatie van de EHS door het aankopen en inrichten van gebieden. Het Zuid-Hollands Landschap bezit nu meer dan 3000 ha natuurgebied in de EHS en breidt dit ieder jaar verder uit. Samen met de provincie, waterschappen en gemeenten wordt gewerkt aan het verbeteren van de waterkwaliteit en het natter maken van de natuurgebieden. Bij de inrichting van natuurgebieden richt het Zuid-Hollands Landschap zich ook specifiek op soorten die in bepaalde gebieden leven, zoals moerassen. Dit heeft al geleid tot spectaculaire resultaten. Natuurontwikkeling, aangepast waterbeheer en rietbeheer in de Zouweboezem droegen bij aan een spectaculaire toename van zeldzame soorten als de purperreiger, roerdomp, groene glazenmaker en vissen. Zo is het aantal broedende purperreigers in de Zouweboezem sinds 1995 toegenomen van 25 naar ruim 100 paar. Dit wordt mede veroorzaakt door de toename van de grote modderkruiper. Een belangrijke voedselbron van de purperreiger.

Heikikker en kamsalamander
Recent heeft Bureau Waardenburg in opdracht van het ZHL een plan ontwikkeld voor verbetering van de leefomgeving van de heikikker en de kamsalamander langs de Diefdijk in de Vijfheerenlanden. Het leefgebied kan worden vergroot en verbeterd door het aaneenschakelen van de nu nog losse natuurgebieden van het Zuid-Hollands Landschap. Er worden diepe poelen aangelegd die gevoed worden met schoon kwelwater. Tevens kan er door de aaneenschakeling van de gebieden een aangepast peilbeheer worden gevoerd.

Het gaat nog steeds slecht met de natuur in Nederland, maar gelukkig is daar in de terreinen van het Zuid-Hollands Landschap weinig van te merken.