Onderzoekt omvormingsbereidheid Brabantse grondeigenaren

Het Brabants Particulier Grondbezit (BPG) voert, in opdracht van provincie Noord-Brabant, een onderzoek uit onder particuliere grondeigenaren in Brabant. Ongeveer 2.000 grondbezitters, die voor functieverandering in aanmerking komen, ontvangen hiervoor eind november een enquête. De uitkomsten van het onderzoek vormen belangrijke bouwstenen voor het door de provincie op te stellen stimuleringskader particulier natuurbeheer.

Het onderzoek wordt uitgevoerd in samenwerking met Brabants Landschap, Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie (ZLTO), Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten. Middels de enquête wil BPG inzichtelijk maken welke grondbezitters bereid zijn om met gebruikmaking van de subsidieregeling Programma Beheer over te gaan tot omvorming van landbouwgrond naar nieuwe natuur en welke kansen en knelpunten er zich daarbij voordoen. De enquête vormt een onderdeel van het project 'Kansen voor Particulier Natuurbeheer in Brabant'. Het onderzoek richt zich hoofdzakelijk op de mogelijkheden van de Subsidieregeling Natuur (SN) â onderdeel functieverandering, ook wel particulier natuurbeheer genoemd.

Ecologische Hoofdstructuur (EHS)
De EHS bestaat uit een aaneengesloten netwerk van natuurgebieden, met als doel planten en dieren betere overlevingskansen te bieden. De EHS moet in 2018 gerealiseerd zijn. Het natuurbeheer in Nederland, dus ook de realisatie van de EHS, wordt uitgevoerd door terreinbeherende organisaties en particulieren. De overheid wil de aanleg en het beheer van natuur door particulieren zoals landgoedeigenaren en agrariërs stimuleren. De Subsidieregeling Natuurbeheer (SN) , onderdeel functiewijziging , is daarbij een belangrijk instrument. Er wordt dan gesproken van particulier natuurbeheer. Dit in tegenstelling tot agrarisch natuurbeheer (SAN), waarbij de hoofdfunctie van de grond agrarisch blijft.

Particulier Natuurbeheer
Bij particulier natuurbeheer wordt agrarische grond permanent omgezet in grond met een natuurbestemming. Deze omzetting heet functieverandering en wordt ook vastgelegd in het gemeentelijke bestemmingsplan. Het gaat hier om landbouwgrond die volgens het natuurgebiedsplan van de provincie in aanmerking komt voor omvorming naar natuur. Het natuurgebiedsplan is in feite een provinciale uitwerking van de Ecologische Hoofdstructuur (EHS) en geeft aan welke mogelijkheden er op een bepaald perceel binnen de EHS zijn. Via de subsidieregeling Natuurbeheer (SN) kan de grondeigenaar de omvorming zèlf realiseren. De overheid betaalt dan een belastingvrije vergoeding van 80% (soms 85%) van de landbouwkundige waarde van de grond. Verder vergoedt de overheid 95% van de inrichtingskosten en komt de eigenaar in aanmerking voor een beheersubsidie om de nieuw door hem gerealiseerde natuur in stand te houden.

Eigen afweging
Functieverandering biedt verschillende kansen en mogelijkheden. De gerealiseerde nieuwe natuur kan bijvoorbeeld worden ingepast in de agrarische bedrijfsvoering via extensieve beweiding of door middel van het combineren van natuur met plattelandstoerisme. Soms kan natuurontwikkeling een alternatief zijn voor een eventuele verkoop van de boerderij of bedrijfsbeëindiging. Belangrijk voor de aanvrager is dat hij of zij zélf eigenaar van de grond blijft. Of de eigenaar van de grond daadwerkelijk zelf natuur wil gaan realiseren, dat blijft een eigen vrijwillige keuze. De provinciale doelstelling in Noord-Brabant is om ca. 6.000 hectare particuliere natuur voor 2012 te realiseren. Door middel van de enquête wordt onderzocht of dat gaat lukken en of daar wellicht nog aanvullende maatregelen voor nodig zijn.