Advies "De hype voorbij. Klimaatverandering als structureel ruimtelijk vraagstuk"

De raad is van mening dat klimaatverandering aangegrepen moet worden om de strategische ruimtelijke ontwikkeling van Nederland een impuls te geven, maar waarschuwt daarbij voor het gevaar dat in de huidige 'hype' schuilt. Nú is er aandacht en lijkt iedereen het eens over de noodzaak van aanpassingen. Die aandacht is straks ook nodig als weer andere thema's dominant zijn. De raad bepleit daarom de instelling van een 'klimaatwaakhond' die de diverse partijen ook op de langere termijn voortdurend alert houdt.

De effecten van klimaatverandering zijn buitengewoon complex, en zijn bovendien omgeven met onzekerheid. Dat maakt het voor bestuurders en beleidsmakers lastig om goed te reageren op het probleem. Te weinig wordt nagedacht over de effecten van nieuwe ingrepen op termijn van decennia. Bestuurders en beleidsmakers hebben bovendien de volledige omvang van het probleem en de bijbehorende onzekerheid onvoldoende in beeld. Vaak komen zij met een oplossing voor een deelprobleem, zonder dat ze zich ervan bewust zijn dat dit niet de gehele omvang van het probleem dekt. De samenhang met andere deelproblemen wordt over het hoofd gezien. Er is onder andere daarmee sprake van allerlei 'schijnzekerheden'. Zulke defensieve, sectorale oplossingen negeren de kansen die een samenhangende, offensieve benadering van klimaatverandering biedt.

De VROM-raad pleit dan ook voor een paradigmaverandering. Klimaatverandering moet aanleiding en uitgangspunt vormen voor een nieuw, strategisch ruimtelijk beleid. Alles draait hier om de vraag hoe we nu al kunnen werken aan een klimaatbestendig Nederland. De VROM-raad adviseert het Ministerie van VROM daarbij het voortouw te nemen bij het formuleren van strategisch ruimtelijk beleid. Organiseer een spraakmakende manifestatie om te komen tot een breed gedragen maatschappelijke visie en maak zo optimaal gebruik van kennis en creativiteit uit de samenleving. Op die manier biedt het klimaatbestendig maken van Nederland een kader waarbinnen ook allerhande andere ruimtelijke problemen aangepakt kunnen worden.